Dünya Neden Bu Kadar Gergin? (Psikolojik, Sosyolojik Kök Nedenler) Kollektif travma dönemi (Pandemi , savaşlar , ekonomik krizler) Pandemi, Rusya-Ukrayna savaşı, İsrailin Gazeye saldırısı, ticaret savaşları, yapay zeka rekabeti, Tüm dünya 5 yıl içinde eş zamanlı şoklar yaşadı.Bu durum, toplumlarda “gelecek kaygısı, aşırı savunmacılık, güvensizlik” üretti.İnsanlar normalde vermeyeceği tepkileri, daha saldırgan ve bencil biçimde verir hale geldi.
Orta sınıfın erimesi ,Herkes kendi derdinde” psikolojisi Tarihte ilk kez, küresel orta sınıf küçülüyor.Bu da insanları “ahlaki çizgileri gevşetmeye” zorluyor:Ayakta kalmam lazım, yoksa düşerim.”
Bilgi bombardımanı , sosyal medya kaosu, insan beynini sürekli tetikte tutuyor.Kutuplaşma, öfke, kıyaslama, korku algısı sürekli pompalanıyor.Bu toplumlarda “sürekli saldırı altında olma hissi” yaratıyor.
Küresel liderlik boşluğu, Dünya, ABD’nin tek egemen olduğu dönemden çıktı.Çok kutuplu bir dünyaya girildi: Çin, ABD, Rusya, AB, Hindistan, bölgesel güçle, Bu belirsizlik ortamı, savaş ihtimalini ve gerilimi artırıyor. Güç dengesi değişim dönemleri doğası gereği sancılıdır.
Güçlünün haklı olduğu dünya” neden oluşuyor? Bu durum yeni değil. Tarihte her büyük ekonomik dönüşüm döneminde güç ilişkileri yeniden kurulur, Ekonomik değişim Güç değişimi Sanayi Devrimi sonrası İngiltere merkezli dünya düzeni, 1945 sonrası ABD merkezli düzen, 2020 sonrası Çin ABD bölgesel güçler düzeni…
Güç dengeleri değişirken, Devletler daha agresif olur, Ahlaki normlar zayıflar, Kurallar bulanıklaşır İnsan değeri geçici olarak geri planda kalır, Teknoloji / yapay zeka yarışı, Yapay zeka, biyoteknoloji, savunma teknolojileri yeni küresel “silahlanma yarışı” yarattı., Her ülke “geri kalırsam biterim” psikolojisinde. Dünya kaynaklarının daralması, Enerji krizi, Gıda krizi, Su krizi, Göç krizleri, Kaynaklar azalınca, devletler daha saldırgan politikalar üretir.
Peki Dünya Nasıl Düzlüğe Çıkacak? (Tarihsel Döngünün Pozitif Tarafı) Tarih bize şunu öğretti:
Her kaos döneminin sonunda bir yeniden yapılanma ve “denge dönemi” gelir. Bunun 4 temel sebebi vardır, Ekonomik Döngü: Krizin dibi Yeniden büyüme, Pandemi sonrası borç yükü patladı., Enflasyon, faiz dalgası dünyayı sarstı., 2024–2026 itibarıyla küresel ekonomi yeniden dengeleniyor, Ekonomi stabil oldukça, İnsanlar daha az saldırgan oluyor, Ülkeler daha az çatışma arıyor, Toplum psikolojisi yumuşuyor
Yeni güç dengesi oturduğunda gerilim azalır, ABD – Çin – AB – Rusya – Hindistan arasındaki güç savaşı şu an oturma aşamasında. Bu dağılım bir süre sonra netleşecektir, Dengeler netleşince,Uluslararası hukuk güçlenecek, Savaş ihtimalleri azalacak, Güçlünün haklı olduğu dünya” “kurallı rekabet düzeni”ne dönüşecek
Teknoloji evrimi İnsan odaklı döneme döner, Tüm büyük teknolojik devrimler ilk 10 yılda kaos üretir. Ama 10 yıl sonra teknoloji, yönetime, güvenliğe, insani değerlere, hizmet etmeye başlar.
Toplumlar şu anda “dip noktada” bir toparlanma refleksi gelecek, Toplum bilinci bir salınım gibidir, Aşırı korku, Kutup siyaseti, Çürüme, Aşırılık, Normların kaybolması, bir döngüdür.Bu döngü 2020–2025 döneminde zirveye ulaştı. 2026–2030 dönemi:küresel normalleşme, düzen kuralları, yeni ekonomik normlar, dönemi olacaktır.Tarih boyunca her 80–100 yılda bir böyle bir döngü yaşanır,
Dünya Ne Zaman Normalleşecek,Gerçekçi senaryo, 2025–2027, Güç dengeleri hâlâ oynak, bölgesel çatışmalar sürecek. 2027–2030,Yeni ekonomik düzen ve psikolojik normalleşme dönemi,2030 sonrası,Daha teknolojik, daha kontrollü, daha dengeli bir dünya düzeni.
Dünya Psikolojisi Nasıl Düzelir? Ekonomik rahatlama ile İnsanların kaygıları azalınca davranışlar normalleşir. Ülkeler arası yeni hukuki düzenlemeler ile askeri robotların, otonom silahların sınırlanması kaçınılmaz.Toplumların ortak travma bilinci oluşuncaToplumlar artık “krizin içinden geçtik, daha kötü olamaz” noktasına geldi.Bu, toplumsal hafızada olumlu bir “yeniden yapılanma refleksi” tetikler. Küresel ticaret ve tedarik zincirlerinin oturmasıyla Tedarik düzelince fiyatlar stabil olur ,kargaşa azalır.
En Önemli Gerçek: Dünya Kaos İçinde Ama Çöküşte Değil Dönüşümde, Bugün yaşananlar:Bir son değil,Bir dönüşümün başlangıcıdır.Tarihsel döngü şunu gösteriyor: İnsanlık, en büyük kırılmaların hemen ardından en barışçıl ve üretken dönemlerine girdi.
Dünya bugün sancı içinde; ama sancı bir doğum sancısıdır.
Özet, Dünya kötüleşmiyor şekil değiştiriyor.Güç dengeleri yeniden kuruluyor.İnsan psikolojisi kolektif travma döneminde.2020–2025 dönemi insanlık için “psikolojik dip nokta”.2027–2030 arası normalleşme ve dengelenme dönemi.Uzun vadede daha güvenli, daha kontrollü ve daha düzenli bir dünya geliyor.
Selametler,