Erişilebilirlik Sadece Mevzuatta Mı Var?
Adıyaman’da kaldırımlardaki “görme engelli kılavuz şeritleri” neredeyse yok denilecek kadar az. Mevcut olanlar da ya birkaç metre sonra kesiliyor ya da hiçbir uyarı vermeden son buluyor. Bu durum, Adıyaman’ın sokaklarında bağımsız bir şekilde yürümek isteyen görme engelliler için oldukça zorlayıcı ve tehlikeli hale geliyor.
Beyaz bastonlarıyla yönlerini bulmaya çalışan engelliler, birkaç adımda bir kesilen kılavuz hatlar ve kaldırım işgalleriyle zor anlar yaşıyor. Kaldırım üzerinde park edilen araçlar, tezgahlar ve dükkan malzemeleri, zaten zor olan koşulları daha da zorlaştırıp kazalara davetiye çıkarıyor.
Adıyaman’ın daha yaşanabilir, daha erişebilir olması için kaldırımlardaki kılavuz hatlarının eksiksiz ve kesintisiz hale getirilmesi, işgallerin kaldırılmalı ve denetimlerin artırılmalı.
Bunun en belirgin örneklerinden biri, Atatürk Caddesi ve Gölbaşı Caddesi gibi ana arterlerde görülüyor. Bu nokta ve çevresinde, birkaç metre düzgün giden kılavuz hatlar, ya ağaçlara ya da elektrik direklerine takılıyor, ya da dükkanlar tarafından işgal edilerek tamamen kesintiye uğruyor.
Mağduriyeti yaşayan pek çok görme engelli, yetkilileri görevlerini yerine getirmeye davet ediyor.
Yasa Orada, Uygulama Nerede?
5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun ve ilgili mevzuatlar, kamu mekanlarının ve kaldırımların engellilerin kullanımına uygun hale getirilmesini zorunlu kılıyor. Ancak Adıyaman’da bu yasa, tabeladan öteye gidemiyor. Şehir merkezinde birçok ana arterde kılavuz şeritler ya eksik ya da işgal altında. Kaldırımlara park eden araçlar, gelişigüzel bırakılan dükkan malzemeleri ve masa-sandalyeler, görme engelliler için adeta tuzak oluşturuyor. Gerçi sadece şehrin merkezinde kısıtlı yerlerde bu şeritler var başka yerlerde görürseniz ‘aa burada da varmış’ diye şaşırıyorsunuz.
Şehirde Erişebilirlik Standartları Hayata Geçirilmeli
Şehirde, kaldırım işgalleri, yarım kalan kılavuz hatlar, rampa eksikleri, uyarı işaretleri ve sesli sinyalizasyonun yetersizliği gibi pek çok eksik var.
Bunun çözümü ise oldukça basit: Yetkililerin, şehirde detaylı bir tarama yapıp eksikleri tespit etmesi, kılavuz hatları kesintisiz hale getirmesi ve kaldırımlardan işgalleri temizlemesi lazım.
Böylece, Adıyaman’da da engelliler daha bağımsız, daha rahat ve daha güvenli bir şekilde yaşamanın keyfini sürebilecekler.
“Engellilerin yaşamını zorlaştıracak hiçbir engele göz yumulamaz.” diyen kişiler, yerel yöneticileri, zabıtayı ve ilgili mercileri göreve davet ediyor.
Şehirde erişebilirlik çalışmalarının vakit kaybetmeden tamamlanmasını ve denetimlerle bu durumun kalıcı hale gelmesinin sağlanmasını talep ediyor.
Denetim Nerede, Sorumlular Kim?
Yerel yöneticilerin görevi yalnızca projeleri başlatmak değil, bunların sürdürülebilirliğini sağlamak ve denetlemek. Ancak Adıyaman’da bırakın sürdürülebilirliği, başlanan birçok iş yarım bırakılıyor. Kılavuz şeritler bazı yerlere yapılmış ama yarım. Böyle bir durum olabilir mi görme engelliler şeridi kullanıyor ama bir kaç metre sonra şerit bitiyor. hiç mi düzenlemesi yapılmaz. kaldırım düzenlemeleri yapılıyor deniyor o zaman düzenlemede neden şerit yok.
Peki denetimler nerede? Kaldırım işgallerine neden göz yumuluyor? Kamu kaynakları bu şekilde boşa mı harcanıyor?
Adıyaman’ın gerçekten herkes için yaşanabilir bir şehir olması için yapılması gerekenler belli:
Kılavuz şeritlerin kesintisiz ve standartlara uygun döşenmesi
Kaldırımların işgallerden arındırılması ve düzenli denetlenmesi
Sesli sinyalizasyon sistemlerinin kurulması
Erişilebilirlik ihlallerine yaptırım uygulanması
Bu adımlar atılmadıkça, Adıyaman’da engelli bireylerin hakları sadece kâğıt üstünde kalmaya devam edecek.