Tarım ve Orman İl Müdürü Abdulkadir Akkan, Gözde TV’de tarımdaki güncel gelişmeleri değerlendirdi: “Üreten kazanacak, doğru planlayan bir adım öne geçecek.”

Adıyaman Tarım ve Orman İl Müdürü Abdulkadir Akkan, Gözde TV’de yayınlanan Gündem Özel programında yaptığı açıklamalarda ilin tarımsal yapısını, üretim potansiyelini, karşılaşılan sorunları ve çözüm yollarını tüm yönleriyle değerlendirdi. Müdür Akkan, üretim planlamasından destekleme sistemine, sulama yatırımlarından örtü altı üretim projelerine kadar birçok başlıkta kapsamlı bilgiler verdi.

2 Milyon Dekarlık Dev Tarım Potansiyeli

Adıyaman’ın toplam 2 milyon 301 bin dekarlık üretim alanına sahip olduğunu belirten Akkan, bu alanın 507 bin dekarının mera ve yaylaklardan oluştuğunu ifade etti. Tarımın Adıyaman’da sadece bugünün meselesi olmadığını belirten Akkan, şunları söyledi:

“Adıyaman’da tarım yeni başlamış değil. Binlerce yıllık üretim kültürü bu topraklarda halen kendini gösteriyor. Sit alanlarımızda, tarihi yerleşim yerlerimizde bu kültürün izlerini görmek mümkün. Biz bugün geçmişten gelen üretim mirasını modernize ederek piyasa değeri olan ürünlere dönüştürmeye çalışıyoruz.”

Tarla Ürünleri, Meyve ve Sebze Üretimi Artıyor

Müdür Akkan, 2,3 milyon dekarlık toplam alanda 1 milyon 613 bin dekarda tarla bitkileri üretildiğini söyledi. Bu alanlarda başta buğday, arpa, mercimek, nohut ve pamuk olmak üzere tek yıllık ürünler yetiştiriliyor. Meyve üretimi ise günden güne artış gösteriyor.

“Meyve üretim alanlarımız şu an 605 bin dekara ulaştı. Özellikle badem, nar, zeytin ve üzüm üretiminde büyük bir potansiyelimiz var. Sebze üretimi ise 39 bin dekarda yapılıyor.”

İklim Değişikliğine Karşı Örtü Altı Tarımda Artış

İklim değişikliğinin etkilerine dikkat çeken Akkan, örtü altı üretimin Adıyaman’da gelişmekte olduğunu belirtti. Sera yatırımlarının Bakanlık destekleriyle büyüdüğünü vurgulayan Akkan, şöyle konuştu:

“Şu anda ilimizde toplam 120 dekarlık sera alanımız bulunuyor. 2023 yılında GAP İdaresi Başkanlığı'nın desteğiyle 45 dekarlık sera kurduk. 2024’te 35 dekarlık alan daha destek kapsamına alındı. Seralar çiftçimize yıl boyunca üretim imkanı sunuyor. Yazın salatalık, domates; kışın lahana, marul gibi ürünlerle yılda iki kez hasat yapılabiliyor.”

Sulama Yatırımlarıyla 1,7 Milyon Dekarlık Alan Suya Kavuşacak

Toplam 2 milyon 301 bin dekarlık tarım alanının yalnızca 570 bin dekarı (%25) sulanabiliyor. Geriye kalan 1 milyon 700 bin dekar alan ise hâlâ suyla buluşmamış durumda.

Adıyaman’da şu an yalnızca 570 bin dekar alan sulanabilir durumda. Bu, toplam üretim alanının %25’ine tekabül ediyor. Ancak yapılan baraj yatırımlarıyla bu oran ciddi şekilde artacak. Akkan, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın talimatıyla 2026 yılında iki barajın devreye alınacağını belirtti.

“Şu anda 1 milyon 700 bin dekar alanımız susuz. Barajlar tamamlandığında bu alanlar suya kavuşacak. Bu da sulu tarımın yaygınlaşması ve çiftçinin yılda birden fazla ürün alabilmesi demek. Sulu tarıma geçişle hem gelir artacak hem de ülke ekonomisine katkı sağlanacak.”

ÇKS Kayıtlarında Yüzde 85’e Ulaşıldı

Çiftçi Kayıt Sistemi’nin (ÇKS) önemine değinen Akkan, kayıtlı üretici olmanın desteklerden faydalanabilmek için zorunlu olduğunu vurguladı:

“Adıyaman’da bugün itibariyle 29 bin 458 üreticimiz ÇKS’ye kayıtlı. Bu da yaklaşık 1 milyon 932 bin dekarlık bir kayıtlı üretim alanına tekabül ediyor. Kayıtsız üreticilerin büyük bölümü miras paylaşımı gibi hukuki sorunlar nedeniyle sisteme dahil olamıyor. 2025 üretim yılı için başvurular 31 Aralık’a kadar sürecek.”

Uydu ile Tarım Takibi: Coğrafi Bilgi Sistemi Dönemi

Müdür Akkan, destekleme kontrollerinin artık sahada değil, uydu görüntüleriyle yapıldığını belirtti. Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ile parsel bazlı tespitlerin sağlandığını, beyan edilen ürünün uydu görüntüsüyle örtüşmemesi durumunda destek ödemesinin yapılmayacağını söyledi.

Ayrıca 2026 yılı için kiralama ve taahhütname işlemleriyle ÇKS kaydı yapacak çiftçiler için son başvuru tarihi 30 Haziran 2026 olarak belirlendi.

ÇKS Başvuru Tarihleri:

Başlangıç: 1 Eylül 2025

Son Tarih: 31 Aralık 2025

Kiralama ve taahhütname işlemleri: 30 Haziran 2026’ya kadar yapılmalı.

Yeni Destekleme Modeliyle “Tek Çatı” Dönemi Başladı

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2023 yılında başlattığı yeni destekleme modeli 2024 yılı itibariyle uygulanmaya başlandı. Bu sistemde mazot, gübre, sertifikalı tohum gibi destekler tek ödeme çatısı altında toplandı.

“Çiftçimiz artık ekeceği ürünle birlikte alacağı desteği baştan bilecek. Eskiden ayrı ayrı yapılan ödemeler kafa karıştırıyordu. Şimdi üretici planlama yapabiliyor.”

Her il için ayrı ayrı belirlenen “ürün desenine uygun üretim” yapan çiftçiler ilave destek alacak. Akkan bu konuda, “İl bazlı stratejik ürünler belirlendi. Bunlar iklim, toprak yapısı ve pazar şartlarına göre güncellenebilecek” dedi.

“Üretici artık ne ektiğini ve ne kadar destek alacağını önceden bilecek. Bu, planlı tarım açısından çok önemli,” diyen Akkan, bu modelin Türkiye Yüzyılı vizyonuna uygun olarak geliştirildiğini vurguladı.

Soya Üretimi Destek Kapsamına Alındı

Yeni destekleme planına soya üretimi de dahil edildi. Sulanabilir arazilerde ikinci ürün olarak ekilen soya, özellikle arpa hasadından sonra tercih ediliyor. Akkan, “Soya hem getirisi yüksek bir ürün, hem de üreticiye ikinci ürün geliri sağlıyor. Bu yıl soya da destek kapsamına alındı,” ifadelerini kullandı.

Üst Üste Aynı Ürünü Ekene Destek Yok

2024 yılı itibariyle başlayan yeni bir kural da dikkat çekiyor: Artık üç yıl üst üste aynı ürünü eken çiftçiler destekten yararlanamayacak.

“Toprak canlı bir yapıdır. Aynı ürün üst üste ekildiğinde ‘arazi yorgunluğu’ dediğimiz sorun ortaya çıkar. Eskiden nadas bırakılırdı, şimdi onu yapamıyoruz. Bu yüzden münavebe (nöbetleşe ekim) şart. Destek almak isteyenler üç yıl üst üste aynı ürünü ekmemeli.”

Meyve Bahçelerine Yeni Kural: %6 Eğim Altına Kurulamayacak

Zirai don olaylarının ardından alınan yeni kararla, meyve bahçesi kurulumunda arazi eğimi önemli hale geldi. Bundan sonra %6’nın altındaki eğime sahip arazilere yeni meyve bahçesi kurulumuna izin verilmeyecek.

“Soğuk hava düz alanlarda hareket etmiyor ve ürün zarar görüyor. Eğimli araziler güneşlenme ve havalanma açısından daha verimli. Bu nedenle meyve bahçeleri için meyilli araziler zorunlu hale getirildi.”

2026 Yılı Desteklerinde Önemli Artışlar

Müdür Akkan, destekleme rakamlarındaki artışı da rakamlarla paylaştı:

Buğday ve arpa: 2025’te 807 TL → 2026’da 1.079 TL (%34 artış)

Pamuk: 2025’te 1.295 TL → 2026’da 1.495 TL (200 TL artış)

Nohut: 2025’te 637 TL → 2026’da 843 TL (%33 artış)

2026 itibariyle soya da destekleme kapsamına alındı. Özellikle arpa hasadından sonra ikinci ürün olarak ekilen soyanın üreticiye yüksek gelir sağladığı ifade edildi.

"Üretim Artıyor, Gıda Güvenliği Sağlanıyor"

Son olarak gıda arz güvenliğine dikkat çeken Akkan, dünya nüfusunun artmasıyla birlikte üretimin daha da önemli hale geldiğini söyledi: “1 metrekare tarım arazisini bile boş bırakma lüksümüz yok. Her karış toprağı üretime kazandırmak zorundayız. Bakanlığımızın vizyoner destekleme politikası sayesinde üretici artık geleceğini planlayabiliyor.”

Adıyaman Tarımında Hedef: Sürdürülebilirlik ve Katma Değerli Üretim

Adıyaman’da hem üretim kültürünün hem de modern tarımın geliştiğine dikkat çeken Müdür Abdulkadir Akkan, sürdürülebilir, verimli ve planlı bir tarım için her alanda çalışmaların süreceğini belirtti. Gözde TV ekranlarından yaptığı bu açıklamalar, hem üreticiler hem de sektör temsilcileri için önemli bir yere sahip.